گس فی اتریوم چیست؟ نحوه محاسبه کارمزد اتریوم

انجام هر کاری در دنیا هزینه خود را دارد و ثبت تراکنش در شبکه اتریوم نیز از این قانون مستثنی نیست. در تمام شبکه‌های بلاکچینی از جمله بلاکچین اتریوم، برای ثبت یک تراکنش باید هزینه پرداخت کرد. به این هزینه، Transaction fee یا کارمزد انتقال گفته می‌شود. اما در بلاکچین اتریوم (شبکه ERC-20) کارمزد تراکنش‌ها چگونه پرداخت می‌شود؟ نحوه محاسبه کارمزد اتریوم به چه صورت است؟ آیا می‌توان کارمزد اتریوم را کاهش داد؟

در ادامه این مقاله با بیتفا همراه باشید تا ابتدا به صورت کامل با کارمزد اتریوم آشنا شویم و سپس به تمام سوالات ذکر شده پاسخ دهیم.

آشنایی با کارمزد شبکه اتریوم

اتریوم یک بلاکچین نسل دو است؛ به این منظور که با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند امکان ایجاد توکن و انتقال آن را فراهم می‌کند. توکن‌ها در شبکه اتریوم با توجه به استاندارد ERC-20 ایجاد می‌شوند (برای مثال توکن UNI یک توکن ERC-20 است). به همین دلیل به این شبکه به اصطلاح شبکه ERC-20 نیز گفته می‌شود.

رمز ارز Ether یا همان اتریوم ارز بومی و اصلی بلاکچین اتریوم است. تمام هزینه‌ها و کارمزدهای این شبکه با همین ارز پرداخت می‌شود. برای انجام هر تراکنشی در شبکه ERC-20 و انتقال هر توکنی که با استاندارد ERC-20 ایجاد شده است باید کارمزدش را با ارز اتر پرداخت کنیم. پس برای کار در این شبکه باید همیشه مقداری ارز اتریوم برای پوشش کارمزدها در کیف پول داشته باشید.

در شبکه‌هایی مانند اتریوم که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌شود، تراکنش‌ها به دو دسته ساده و پیچیده تقسیم می‌شوند. تفاوت اصلی این دو دسته از تراکنش‌ها در میزان سختی پردازش آن‌ها خلاصه می‌شود. هزینه کارمزد هر تراکنش نیز با توجه به میزان سختی پردازش آن محاسبه می‌شود. در ادامه به نحوه محاسبه کارمزد اتریوم خواهیم پرداخت.

گس (Gas) در اتریوم چیست؟

در شبکه‌های بلاکچینی مانند شبکه اتریوم اعتبارسنج‌هایی وجود دارد که نقش پردازش تراکنش‌ها و تامین امنیت شبکه را بر عهده دارند. زمانی که کاربر تراکنشی انجام می‌دهد؛ صحت آن تراکنش باید توسط اعتبارسنج شبکه (Validator) تایید شود. اعتبارسنج‌ها تراکنش انجام شده را پردازش و در صورت درست بودن تایید می‌کنند. آن‌ها برای انجام این کار باید توان پردازشی در اختیار شبکه قرار دهند و این کار هزینه دارد.

هزینه‌ای که برای تایید یک تراکنش پرداخت می‌کنیم، درواقع کارمزدی است که باید برای در اختیار قرار گرفتن توان پردازشی اعتبارسنج، به شبکه بپردازیم. مقدار توان پردازشی با واحدی به نام گس (Gas) تعریف می‌شود. در هر بلاکچینی و با توجه به میزان سختی و ترافیک لحظه‌ای شبکه، ارزش هر واحد گس متغیر است.

کارمزد اتریوم تابعی از گس شبکه است. به این صورت که مقدار انرژی مصرف شده برای تایید تراکنش را با معیاری به نام گس محاسبه می‌کنند و با ضرب آن در قیمت هر واحد گس، هزینه کارمزد اترکنش را محاسبه می‌کنند. به کارمزد تراکنش به اصطلاح Gas fee گفته می‌شود.

شاید تا اینجا درک این موضوع کمی دشوار بوده باشد. در ادامه با زبانی شاده‌تر به محاسبه کارمزد شبکه ERC-20 خواهیم پرداخت تا این موضوع را کامل درک کنید.

چگونه کارمزد اتریوم را محاسبه کنیم؟

کارمزدی که برای انجام یک تراکنش پرداخت می‌کنیم درواقع هزینه توان پردازشی است که بابت پردازش آن تراکنش صرف شده است. این توان پردازشی با واحدی به نام گس (Gas) تعریف می‌شود.

تراکنش‌ها در شبکه اتریوم انواع مختلفی دارند. برای مثال انتقال اتریوم از یک ولت به ولت دیگر یک تراکنش ساده است. در حالی که تراکنشی که برای ایجاد یک NFT (توکن غیر مثلی) انجام می‌شود یک تراکنش پیچیده‌تر است و برای تایید شدن به صرف توان پردازشی بیشتری نیاز دارد. در نتیجه کارمزد تراکنش‌ها نیز با توجه به میزان سختی پردازش آن‌ها ممکن است متفاوت باشد. در حالت کلی کارمزد شبکه اتریوم تابعی از دو متغیر "مقدار گس" و "قیمت گس" است. در ادامه به هر کدام خواهیم پرداخت.

مقدار گس (Gas limit) در شبکه اتریوم چیست؟

مقدار گس (Gas limit) به میزان توان پردازشی برای تایید یک تراکنش اشاره دارد. در بیانی ساده‌تر یعنی نشان می‌دهد که برای تایید یک تراکنش، چند واحد توان پردازشی باید مصرف شود. طببیعی است که هرچقدر یک تراکنش پیچیده‌تر باشد توان پردازشی مورد نیاز برای پردازش آن بالاتر خواهد بود. برای مثال برای پردازش یک تراکنش انتقال ساده شاید 21 هزار واحد توان پردازشی نیاز باشد اما برای پردازش یک تراکنش سواپ در صرافی غیر متمرکز Uniswap بیش از 100 هزار واحد توان پردازشی صرف شود.

حداقل میزان توان پردازشی که برای تایید یک تراکنش در شبکه اتریوم تعریف شده است برابر با 21000 واحد (Gas) است. یعنی برای پردازش یک تراکنش ساده باید 21 هزار واحد (Gas) توان پردازشی مصرف شود. این میزان با توجه به پیچیدگی یک تراکنش می‌تواند افزایش پیدا کند.

قیمت گس (Gas Price) در شبکه اتریوم چیست؟

قیمت گس (Gas Price) ارزش هر واحد گس را تعریف می‌کند؛ این میزان با توجه به سختی و ترافیک شبکه ممکن است متغیر باشد. برای مثال زمانی که با افزایش تعداد تراکنش‌ها ترافیک شبکه بیشتر می‌شود، قیمت گس نیز افزایش پیدا می‌کند. قیمت گس بر حسب اتریوم و با واحد Gwei محاسبه می‌شود. این معیار تعریف می‌کند هر واحد کاری که اعتبارسنج برای پردازش انجام می‌دهد چقدر ارزش دارد.

جیوی یا Gwei چیست؟

قیمت گس را بر پایه جیوی (Gwei) محاسبه می‌کنند. هر واحد ارز اتریوم به یک میلیارد واحد تقسیم می‌شود و هر یک از این واحدها یک Gwei نام دارد. هزینه گس را با Gwei بیان می‌کنند. برای مثال زمانی که می‌گویند هزینه گس اتریوم 6 جیوی است یعنی هزینه هر واحد توان پرازشی برابر با 0.000000006 واحد ارز اتر است.

گس فی (Gas Fee) اتریوم چیست؟

گس فی اتریوم همان کارمزد تراکنش است. کارمزد اتریوم از طریق ضرب "مقدار گس" در "قیمت گس" محاسبه می‌شود. به این صورت که ابتدا تعیین می‌شود برای یک تراکنش چند واحد یا چند گس توان پردازشی باید مصرف شود (Gas limit تعیین می‌شود). سپس این مقدار را در قیمت گس (قیمت آن لحظه) ضرب می‌کنند تا مقدار کارمزد تراکنش محاسبه شود.

برای مثال در زمان نگارش این مقاله قیمت هر واحد گس برابر با 6.38 جیوی یا همان 0.00000000638 واحد اتریوم است. در این شرایط برای انجام یک تراکنش ساده که تایید آن 21000 واحد توان پردازشی نیاز دارد، باید 133980 جیوی یا همان 0.00013398 واحد اتریوم به عنوان کارمزد پرداخت شود (حاصل ضرب قیمت Gas در مقدار Gas). با ضرب این عدد در قیمت لحظه‌ای اتریوم (در زمان نگارش این مطلب برابر با 1600 دلار است) مقدار دلاری کارمزد تعیین می‌شود.

پس در زمان نگارش این مطلب برای انجام یک تراکنش ساده باید 0.214 دلار کارمزد پرداخت شود.

چه عواملی بر هزینه کارمزد اتریوم تاثیر گذار اند؟

تا اینجا مقاله متوجه شدیم کارمزد اتریوم تابعی بر حسب مقدار گس و قیمت گس است؛ پس این دو مورد تاثیر مستقیم بر هزینه کارمزد اتریوم دارند.

تاثیر مقدار گس بر کارمزد اتریوم : مقدار گس برای هر تراکنش مشخص معمولاً یک عدد ثابت است و با توجه به میزان سختی پردازش آن تراکنش و میزان تعامل آن با قراردادهای هوشمند تعیین می‌شود. به این منظور که هر چقدر پردازش یک تراکنش سخت‌تر و پیچیده‌تر باشد، مقدار گس مورد نیاز برای پردازش آن بالاتر خواهد بود. از آنجایی که هزینه کارمزد از ضرب این عدد محاسبه می‌شود، این موضوع تاثیر مستقیم در هزینه کارمزد دارد.

قیمت گس : قیمت گس نوسان بالایی دارد و هر روز شاهد تغییر میزان آن هستیم. هزینه کارمزد اتریوم از ضرب مقدار گس در قیمت گس محاسبه می‌شود؛ پس قیمت هر واحد گس نیز تاثیر گذاری بالایی دارد. قیمت Gas به عواملی از جمله سختی شبکه و تعداد تراکنش‌ها (ترافیک) بستگی دارد. پس تمام این موارد در تعیین هزینه کارمزد اتریوم تاثیر گذارند.

قیمت اتریوم : هزینه کارمزد یا همان گس فی اتریوم بر پایه اتریوم محاسبه می‌شود؛ برای مثال کارمزد این تراکنش برابر با 0.0011 اتریوم است. اما اگر بخواهیم مقدار دلاری را بدست آوریم باید این مقدار را در قیمت اتریوم ضرب کنیم. پس قیمت اتریوم نیز در هزینه دلاری کارمزد اتریوم تاثیر گذار است. در شرایط یکسان اگر قیمت اتریوم رشد کند شاهد افزایش هزینه کارمزد و اگر ریزش کند شاهد کاهش آن خواهیم بود.

بهترین زمان برای انجام تراکنش در شبکه اتریوم

برای انجام یک تراکنش مقدار گس پیشفرض آن ثابت است؛ اما هزینه گس ممکن است تغییر کند. اگر برای انجام یک تراکنش عجله‌ای ندارد (برای مثال انجام تسک‌های احتمالی ایردراپ‌ها که زمان خاصی ندارند) بهتر است صبر کنید و زمانی تراکنش خود را انجام دهید که قیمت گس (Gas Price) پایین باشد.

قیمت گس اتریوم را از کجا چک کنیم؟

پلتفرم‌های مختلفی هزینه گس اتریوم را به صورت لحظه‌ای نشان می‌دهند اما یکی از کاربردی‌ترین آن‌ها پلتفرم Coin Market Cap است. در قسمت بالایی این سایت داده‌هایی نشان داده می‌شود که یکی از آن‌ها قیمت گس اتریوم است. این میزان بر حسب Gwei نشان داده می‌شود.

اما معتبرترین مرجع برای بررسی Gas Price سایت اتراسکن (اکسپولرر رسمی اتریوم) است. با مراجعه به این سایت داده‌هایی از جمله قیمت گس به شما ارائه می‌شود. در این سایت نیز این مقدار بر حسب Gwei نشان داده شده است. با کلیک بر روی "این لینک" می‌توانید به قیمت لحظه‌ای Gas اتریوم دسترسی داشته باشید.