NFT چیست؟ آموزش صفر تا صد NFT

عکس این میمون کسل را دیدید؟ آیا می‌دانستید عکس این میمون چند میلیون دلار به فروش رفته است؟ این یک NFT است و به همین دلیل انقدر ارزش دارد. احتمالاً این نوع جملات را قبلاً هم شنیدید و الان برایتان سوال پیش آمده NFT چیست؟ چرا عکس یک میمون که به NFT تبدیل شده باید انقدر ارزش داشته باشد؟ یکی از حوزه‌های جذاب و البته پر درآمد در بازار ارزهای دیجیتال، حوزه NFTها یا همان توکن‌های غیر مثلی است.

در ادامه این مقاله با بیتفا همراه باشید تا صفر تا صد NFT ها را بررسی کنیم و به کشف دنیای جذاب آن بپردازیم.

NFT چیست به زبان ساده

کلمه NFT مخفف عبارت Non-fungible token به معنای توکن غیر مثلی یا غیر قابل تعویض است.

توکن‌های غیر مثلی یا NFTها به عنوان نوع خاصلی از توکن‌ها بر بستر بلاکچین راه‌اندازی می‌ش‍وند. کاربران می‌تواند همانند یک ارز دیجیتال، به انتقال و معامله NFT ها بپردازند. البته این دسته از توکن‌ها تفاوت‌هایی با دیگر ارزهای دیجیتال دارند. همین موضوع باعث خاص بودن آن‌ها شده است.

ان اف تی‌ها مدرک مالکیت یک دارایی، آثر هنری، سند و... به صورت دیجیتالی هستند. هر کدام از آن‌ها ماهیت منحصر به فردی دارد و به مالکیت یک دارایی خاص اشاره می‌کند. این دارایی ممکن است هر چیزی باشد؛ از عکس یک میمون گرفته تا سند خانه و حتی یک قطعه آهنگ، همگی می‌توانند به NFT تبدیل شوند.

توکن‌های غیر مثلی نحوه ساخت مشابهی با ارزهای دیجیتال دارند. همانطور که ارزهای دیجیتال بر روی بلاکچین ایجاد می‌شوند، ان اف تی‌ها نیز باید بر بستر بلاکچین ایجاد شوند. در ادامه نگاهی به تاریخچه NFT ها و نحوه پیدایش آن‌ها داشته باشیم؛ سپس به شکل عمیق‌تر با مفهوم آن‌ها آشنا خواهیم شد.

درباره NFT و تاریخچه آن

برای درک بهتر حوزه NFT ها بیایید نگاهی به تاریخچه آن داشته باشیم؛ پیدایش ان فی تی به سال 2014 بر می‌گردد. در آن سال با ساخت یک NFT تحت عنوان Quantum تعاریف اولیه از این حوزه شکل گرفت. این NFT بر بستر شبکه بلاکچینی Namecoin و توسط آقای Levin McCoy راه‌اندازی شده بود. اما محدودیت‌های زیرساختی موجود در این بلاکچین اجازه پیشرفت به این حوزه را نداد.

اگر بخواهیم به شروع فعالیت جدی حوزه NFTها بپردازیم باید به سال 2017 و ضرب اولین NFT بر بستر شبکه اتریوم اشاره کنیم. اتریوم با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند چارچوبی قدرتمند برای راه‌اندازی توکن‌های غیر مثلی ایجاد کرد. در ادامه با معرفی استاندارد ERC721، بستری برای ساخت و معامله NFTها بر بستر اتریوم فراهم شد تا باعث پیشرفت هرچه بیشتر این حوزه شود.

در سال 2021 و با رشد بالای حوزه ارزهای دیجیتال، شاهد افزایش توجهات به حوزه NFTها و همه‌گیر شدن آن بودیم. امروزه آثار و کالکشن‌های NFT زیادی ایجاد شده‌اند و تعداد کاربران این حوزه روز به روز در حال افزایش است.

نگاهی عمیق‌تر به مفهوم توکن‌های غیر مثلی

اکنون بعد از کسب درک نسبی نسبت به حوزه NFTها و آشنایی با تاریخچه آن، می‌توانیم به صورت عمیق‌تر با این حوزه جذاب آشنا شویم.

در جواب به سوال NFT چیست و برای درک تفاوت آن با دیگر ارزهای دیجیتال، قبل از هرچیز باید به مفهوم غیر مثلی یا همان غیر قابل تعویض بودن بپردازیم. هر ان اف تی منحصر به فرد است و قابل تعویض با هیچ NFT دیگری نیست. هر کدام از آن‌ها به مالکیت یک دارایی خاص اشاره دارند. همانطور که سند هر خانه منحصر به فرد است و با سند خانه دیگری قابل تعویض نیست، NFT ها نیز قابل تعویض نیستند. برای درک بهتر این موضوع بهتر است ابتدا با مفهوم تعویض پذیری آشنا شویم.

خاصیت تعویض پذیری ارزهای دیجیتال چیست؟

بیایید این مفهوم را با مثال توضیح دهیم تا راحت‌تر آن درک کنید. یک اسکناس 5 هزار تومانی را فرض کنید. اگر آن را به دوستتان بدهید و او فردا یک اسکناس 5 هزار تومانی دیگر به شما پس بدهد، هیچ اتفاق خاصی نمیافتد. چون این دو اسکناس ارزش و ماهیت یکسانی دارند.

در مثالی دیگر فرض کنید 1 واحد ارز اتریوم به صرافی انتقال می‌دهید و چند روز بعد همان مقدار را برداشت می‌کنید. موقع برداشت شما نمی‌دانید این همان یک واحد اتریوم شماست یا یک اتریوم دیگر قرار است به شما داده شود. شناسایی یکی بودن با نبودن آن قابل انجام نیست؛ زیرا یک واحد اتریوم شما هیچ فرقی با یک واحد اتریوم فرد دیگری ندارد.

این مفهوم تعویض پذیری را شرح می‌دهد. ارزهای دیجیتال که عموماً با آن‌ها سر و کار داریم (مانند بیت کوین و اتریوم) همگی تعویض پذیرند.

غیر مثلی یا غیر قابل تعویض یعنی چه؟

اکنون که مفهوم تعویض پذیری را درک کردیم، به بحث اصلی خودمان یعنی "مفهوم غیر قابل تعویض" برگردیم.

اثر اصلی مونالیزا منحصر به فرد است. این نقاشی با هیچ نقاشی دیگر (حتی نقاشی با شباهت بسیار بالا) قابل تعویض نیست و ماهیت خود را دارد؛ NFT نیز به همین صورت است. هر ان اف تی اصالت و ماهیت خود و خالق خود را حفظ می‌کند و قابل تعویض با هیچ مورد دیگری نیست. به این خاصیت اصطلاحاً Non-Fungible گفته می‌شود و کمک می‌کند تا اصالت یک دارایی حفظ شود.

NFT به زبان ساده یک سند منحصر به فرد است که به مالکیت یک دارایی خاص اشاره دارد. ویژگی غیر قابل تعویض باعث می‌شود NFT ها به تعریف ذکر شده پایبند باشند.

بررسی ویژگی NFTها

اولین و مهمترین ویژگی NFT ها خاصیت غیر قابل تعویض بودن آن‌هاست که بالاتر کامل با آن آشنا شدیم. در ادامه به بررسی دیگر ویژگی‌های مهم آن خواهیم پرداخت.

• دارای اصالت : هر NFT که ایجاد می‌شود، فارغ از این که چقدر قرار است ارزش داشته باشد یا اینکه آیا مورد توجه قرار می‌گرد یا خیر، دارای اصالت است. با ایجاد هر NFT، یک کد به عنوان آیدی در اختیار آن قرار می‌گیرد که به نوعی تایید کننده اصالت آن NFT است.
• قابل انتقال : توکن‌های غیر قابل تعویض تیز مانند دیگر ارزهای دیجیتال، قابل انتقال، قابل ذخیره سازی و قابل معامله هستند. البته این نوع توکن‌ها تنها در بازارهای خاصی تحت عنوان مارکت پلیس NFT معامله می‌شوند.
• غیر قابل تقسیم : هر واحد بیت کوین به 100 میلیون واحد ساتوشی تقسیم می‌شود و هر واحد از آن به تنهایی قابل انتقال است. اما NFT ها تقسیم پذیر نیستند و نمی‌توان بخشی از مالکیت آن را انتقال داد.
• کمیاب بودن : برخی از رمز ارزها عرضه محدود ندارند و حتی اگر داشته باشند عرضه بالایی دارند؛ اما NFT ها تعداد محدودی دارند. خاصیت تعداد محدود و غیر قابل تقسیم بودن NFT ها باعث کمیابی و با ارزش شدن آن‌ها می‌شود.

چرا NFT خریدار دارد؟

این روزها خریدهای عجیب و غریب در حوزه NFT ها انجام می‌شود و برای برخی کاربران تعجب دارد. گاهی اخباری منتظر می‌شود که برای مثال یک NFT با عکس یک میمون به قیمت چند صد هزار دلار به فروش رفت. اما چرا NFT خریدار دارد و چه افرادی NFT می‌خرند؟ در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد.

خرید NFT برای داشتن مالکیت دیجیتال

داشتن یک NFT به معنای مالکیت دیجیتالی یک محصول است. دارایی‌ها امکان نوکنیزه شدن و تبدیل به NFT را دارند؛ در نتیجه دارایی‌های دنیا واقعی (RWA) می‌توانند به صورت یک توکن غیر مثلی معامله شوند. این کار به منظور ایجاد یک سند مالکیتی دیجیتال و امن انجام می‌شود و یکی از اصلی‌ترین کاربردهای NFT است.

سرمایه گذاری و ترید

کابران به منظور ترید کردن و یا حتی سرمایه گذاری به خرید و فروش NFT ها می‌پردازند. همانطور که از نوسانات قیمتی ارزهای دیجیتال و حتی میم کوین‌ها می‌توان درآمدزایی ایجاد کنیم، ترید حوزه NFT نیز پتانسیل کسب درآمد دارد. خیلی از کاربران NFT ها را می‌خرند تا بتوانند در آینده با قیمت بالاتری بفرشوند؛ اتفاقی که در میم کوین‌ها نیز شاهد هستیم. ایجاد کامیونیتی باعث رشد هر نوع دارایی از جمله NFT ها می‌شود.

حمایت از فرد مورد علاقه

هنرمندان و سازندگان را قادر می‌سازد تا از کارهای دیجیتالی خود به روش‌هایی که قبلاً امکان‌پذیر نبود، کسب درآمد کنند. از طرفی حوزه NFT به حامیان و طرفداران یک هنرمند، خواننده و یا حتی بازیگر این امکان را می‌دهد که با خرید NFT هنرمند مورد علاقه خود، مستقیماً از او حمایت کنند. طرفداران می‌توانند با خرید NFT وارد جامعه طرفداران یک فرد مشهور شوند یا در رویدادهای خاصی شرکت کنند.

 چگونه یک NFT بسازم؟

اکنون که به سوال NFT چیست پاسخ دادیم و به صورت کامل با آن‌ها آشنا شدیم، شاید برایتان جای سوال باشد که چگونه باید یک NFT بسازیم؟ در جواب به این سوال باید گفت تعدادی پلتفرم در این حوزه توسعه یافته است که به راحتی امکان ساخت NFT را برای شما فراهم می‌کنند. در ادامه مراحل ساخت NFT را بررسی خواهیم کرد.

• انتخاب شبکه مورد نظر : قبل از ساختن یک NFT ابتدا باید تصمیم بگیرید قصد راه‌اندازی آن بر بستر کدام شبکه بلاکچینی را دارید. (برای مثال شبکه اتریوم، شبکه پالیگان یا ... )
  
• ساخت یک کیف پول : برای ساخت NFT، اولین نیاز شما داشتن یک کیف پول ارز دیجیتال است. پس با توجه به شبکه مورد نظری که انتخاب کردید کیف پول مورد مناسب را نصب و راه‌اندازی کنید. بهترین کیف پول در حوزه NFT کیف پول متامسک است.
• انتقال مقداری ارز دیجیتال به کیف پول : برای ایجاد NFT باید مقداری کارمزد پرداخت کنید. کارمزد هر شبکه با ارز بومی آن پرداخت می‌شود و با توجه به شرایط هر شبکه مقدار کارمزد متفاوت است. برای مثال هزینه کارمزد شبکه اتریوم مقدار بالایی است. مقداری از ارز بومی بلاکچین مورد نظر را به کیف پول واریز کنید تا بتواند هزینه کارمزدها را پوشش دهد.
• ورود به پلتفرم Opensea : یکی از بهترین پلتفرم‌ها برای ساخت NFT، پلتفرم Opensea است. پس از طریق "این لینک" وارد آن شده و یک حساب کاربری ایجاد کنید.
• وارد کردن اطلاعات : قدم نهایی برای ساخت ان اف تی، تکمیل اطلاعات است. نام، تصویر و مشخصات NFT خود را وارد کرده و سپس اقدام به ساخت NFT کنید.

برای آموزش قدم به قدم و تصویری پیشنهاد می‌کنم مقاله "چگونه NFT بسازیم و بفروشیم؟ صفر تا صد ساخت NFT" را از سایت بیتفا مطالعه کنید!

NFT ها کجا معامله می‌شوند؟

بعد از آن که NFT مورد نظر را ساختید، احتمالاً این سوال برایتان پیش می‌آید کجا می‌توانیم NFTها را بفروشیم؟ توکن‌های غیر قابل تعویض در بازارهای خاصی تحت عنوان Market Place قابل معامله هستند.

از بهترین مارکت پلیس‌های NFTها می‌توان به پلتفرم اوپن سی، پلتفرم Rarible و پلتفرم SuperRare اشاره کرد. در ادامه به نحوه خرید و فروش NFT ها خواهیم پرداخت.

آموزش خرید و فروش NFT ها

همانطور که بالاتر نیز اشاره شد توکن‌های غیر مثلی در Market Place ها معامله می‌شوند. پس برای خرید و فروش NFT ابتدا یک کیف پول در جهت اتصال به پلتفرم‌های معاملاتی نیاز دارید. سپس پلتفرم معاملاتی خود را انتخاب کنید تا بتوانید به معامله ان اف تی مورد نظر بپردازید.

• خرید NFT : برای خرید NFT باید به بازار مورد نظر خود مراجعه کنید و پس از جستجو و پیدا کردن NFT مورد نظر اقدام به خرید کنید. هر توکن غیر مثلی قیمت تعیین شده خود را دارد. شما می‌توانید آن را با قیمت قرار گرفته خریداری کنید و یا یک پیشنهاد خرید پایین‌تر برای فروشنده قرار دهید. اگر فروشنده آن پیشنهاد را قبول کرد NFT با قیمت پیشنهادی به شما فروخته خواهد شد. توجه داشته باشید برای خرید NFT به ارزهای دیجیتالی مانند ارز اتریوم نیاز دارید.
• فروش NFT : برای فروش NFT نیز باید به مارکت پلیس مورد نظر مراجعه کنید. سپس وارد حساب کاربری خود شوید، NFT مورد نظر را انتخاب و قیمت دلخواه را تعیین کنید. سپس با کلیک بر روی گزینه Sell می‌توانید دارایی خود را به فروش بگذارید. شما حتی می‌توانید NFT خود را با مدت مشخص به حراجی بگذارید. بعد از اتمام مدت تعیین شده، می‌توانید با بالاترین قیمت پیشنهادی ان اف تی خود را بفروشید.

برای آموزش قدم به قدم و تصویری پیشنهاد می‌کنم مقاله "آموزش خرید و فروش NFT" را از سایت بیتفا مطالعه کنید!

NFT چگونه کار می‌کند؟

همانطور که متوجه شدید توکن‌های غیر مثلی توکنی یک دارایی دیجیتالی یا سندی مبنا بر مالکیت یک دارایی فیزیکی هستند. اما ساز و کار و نحوه کارکرد آن‌ها به صورت زیر است :

1. ساخت اثر : هنرمند یا خالق یک آیتم را در فرمت‌های مختلفی طراحی می‌کند.
2. ضرب (Mint) کردن : سپس خالق آن اثر از فناوری بلاکچین برای ساخت NFT استفاده می کنند. در این فرایند خالق، اثر هنری خود را به NFT یا یک توکن منحصر به فرد تبدیل می کند؛ این توکن قابلیت خرید و فروش دارد. بلاکچین برای NFT مانند دفتر ثبت اسناد است که مالک فعلی، و تمام معاملات سابق آن اثر در آن ثبت می‌شود.
3. خرید و فروش : مردم می توانند NFT ها را در بازارهای خاصی (NFT Market place) خرید و فروش کنند. وقتی یک NFT می‌خرید، مانند این است که گواهینامه‌ای مبنا بر مالکیت یک دارایی دریافت می‌کنید و پیان می‌کند که مالک «اصلی» آن هستید.
4. مالکیت : داشتن یک NFT مانند داشتن یک کپی امضا شده از یک اثر هنری است. این یک کالای کلکسیونی است که می‌تواند ارزش آن بالا یا پایین شود و شما می توانید آن را به نمایش بگذارید یا بفروشید.