بیت کوین (Bitcoin)، واژهای است که در سالهای اخیر به یکی از مشهورترین کلمات در میان مردم تبدیل شده و شاید بتوان گفت که در حال حاضر یکی از با ارزش ترین داراییها نیز میباشد. انقلابی که بیت کوین به راه انداخته، میتواند دنیا را تغییر دهد! بنابراین در این مقاله سعی کردهایم مفاهیم مربوط به بیت کوین و نحوه کار آن را بیان کنیم که با مطالعه آن میتوانید به اهمیت روزافزون این رمز ارز پی ببرید.
با مطالعه این مقاله به مفاهیم مانند بیت کوین، نحوه کارکرد، شیوه خرید و فروش، استخراج و درآمد از بیت کوین و آینده آن خواهیم پرداخت. علاوه بر این، با مفاهیم مهم و کاربردی مانند دفتر کل توزیع شده، بلاکچین، مکانیزم اجماع نیز آشنا خواهید شد. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
قبل از مطالعه این مقاله، پیشنهاد میشود مقالههای زیر را بخوانید:
بلاکچین چیست؟ هر چیزی که درباره بلاکچین باید بدانید
بیت کوین یک سیستم پول الکترونیکی همتا به همتا (Peer to Peer یا P2P) و بدون نیاز به واسطه میباشد. همچنین بیتکوین را میتوان یک نوع پول یا دارایی به شکل دیجیتالی نیز نامید، زیرا نمیتوان آن را به صورت فیزیکی دید و یا لمس کرد. ویژگیای که بیتکوین را مورد توجه قرار داد، این بود که این شبکه توسط هیچ دولت، نهاد و یا شخصی کنترل نمیشود و میتوان به هر جای دنیا با کارمزد پایین و سرعت بالا و نکته مهمتر بدون نیاز به هیچ نهاد و یا شخص واسطهای، بیتکوین را ارسال کرد. اگر بخواهیم یک تعریف ساده از بیت کوین داشته باشیم، میتوان گفت که:
بیت کوین یک پول الکترونیکی است که هیچ دولت و حکومتی کنترل آن را در دست ندارد و امنیت آن از طریق استفاده از علم رمزنگاری تامین میشود.
کاربردهای اساسی بیتکوین را میتوان در دو بخش در نظر گرفت:
سوالی که احتمالا برای هرکس ممکن است پیش بیاید این است که پشتوانه بیت کوین چیست و از کجا اعتبار میگیرد؟
همانطور که گفته شد بیتکوین یک پول دیجیتال است که وجود فیزیکی ندارد و کدهایش ماهیت آن را تشکیل میدهند. بنابراین میتوان گفت که استقبال مردم از تکنولوژی و به رسمیت شناختن و استفاده از آن برای اهداف مختلف، میتواند به این نوع از پولها که به رمز ارزها شناخته شده هستند، اعتبار و ارزش بدهند.
چندین راه برای کسب درآمد از رمز ارزها، در اینجا بیت کوین، وجود دارد. به عنوان مثال میتوان به اصلی ترین آنها یعنی خرید و فروش بیت کوین از طرق مختلف و همچنین استخراج یا ماینینگ این رمز ارز اشاره کرد. در ادامه به تشریح این روشها خواهیم پرداخت:
از آنجایی که این بازار یک بازار نوظهور و پر ریسک میباشد، لازم است که قبل از هر گونه خرید و فروش، حتما با اصول خرید و فروش و شیوه کار با صرافیها آشنا باشید. صرافیها یکی از معمولترین راههایی هستند که میتوانید رمز ارزهای مورد نظر خود، در اینجا بیتکوین، را خرید و فروش کنید. تعداد بسیار زیادی از صرافیهای ایرانی و خارجی وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید. لازم به ذکر است که صرافیهای ایرانی متمرکز هستند و صرافیهای خارجی، به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم بندی میشوند. کسب درآمد از خرید و فروش بیت کوین نیز مانند سایر رمز ارزها، به دو دسته تقسیم میشود:
بیتکوین یکی از با ارزشترین داراییها برای سرمایه گذاری میباشد؛ بسیاری از افراد فعال در دنیای رمزارزها تمایل به هولد کردن بیتکوینهایشان دارند. در واقع چون به بالاتر رفتن ارزش بیت کوین امیدوار هستند، تمایلی به فروش آنها ندارند. بر طبق دادههای درون شبکه (Onchain) بسیاری از کسانی که بر روی بیتکوین سرمایه گذاری کردهاند، هولدرهای بلندمدتی هستند و بیت کوینهایشان را برای سالها در کیف پولهایشان نگهداری کردهاند.
یکی دیگر از راههای کسب درآمد از بیت کوین، خرید و فروش آن در صرافی ها میباشد. بسته به نوع استراتژی، معاملهگران می توانند از ترید کوتاه مدت نیز کسب سود کنند. در واقع این افراد به جای سرمایه گذاری بر روی بیت کوین، با باز کردن پوزیشن لانگ (Long) و شورت (Short)، از هر حرکت بیت کوین کسب سود میکنند. برای یادگیری نحوه خرید و فروش بیت کوین میتوانید این مقاله را مطالعه کنید.
استخراج یا ماینینگ، یکی از راههای کسب درآمد از بیتکوین میباشد. برای جلوگیری از کلاهبرداری و دوبار خرج کردن داراییهای شبکه، تراکنشها باید در شبکه بیتکوین مورد تایید اعضای شبکه قرار بگیرند. کسانی که مسئولیت تایید کردن تراکنشها را بر عهده میگیرند، پاداشی دریافت میکنند که به صورت بیتکوین است که در حقیقت همان کوینهای جدید هستند. به فرآیندی که ظرفیت یک بلاک جدید تکمیل و به بلاکچین اضافه میشود، استخراج یا ماینینگ میگویند. در نتیجه این فعالیتها، کوینهای جدید ایجاد و به کوینهای در گردش اضافه میشوند.
لازم به ذکر است که عمل ماینینگ را میتوان به دو شکل استخراج انفرادی (Solo Mining) و استخراج گروهی (Pooled Mining) انجام داد.
همه چیز با یک مقاله با عنوان “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” شروع شد، که ترجمه آن به این صورت است: ” بیت کوین: سیستم پول الکترونیکی فرد به فرد”. این مقاله که در تاریخ 31 اکتبر سال 2008 منتشر شد، توسط نویسندهای به نام Satoshi Nakamoto نوشته شد، که هنوز هم هویت این نویسنده فاش نشده است. این مقاله 9 صفحهای و کوتاه، به قدری علمی و دقیق بود که بسیاری از پژوهشگران حوزههای مختلفی مثل اقتصاد، ریاضی و کامپیوتر را به خود جذب کرد.
ایدهی اصلی ساتوشی در این مقاله، ارائهی یک سیستم پرداخت الکترونیکی بود که در آن ویژگیهای جدیدی نسبت به سیستمهای پرداخت دیگر وجود داشت. یک مفهوم و ویژگی جدید به نام Peer-to-Peer یا فرد به فرد بودن، که منجر به حذف واسطه در سیستمهای پرداخت میشد. با این ایده، افراد میتوانستند برای مبادلات مالی خود از بیتکوین استفاده کنند؛ پولی که هیچ نهاد مرکزی و یا واسط مثل دولتها و بانک مرکزی در آن دخالتی نداشته باشند. بنابراین بیتکوین، تبدیل به رقیبی برای بانکها شد.
از زمانی که بیتکوین به دنیا معرفی شده، یکی از مهم ترین مسائل پیرامون آن، هویت خالق یا خالقان این سیستم مالی جدید بوده است. در واقع این سوال همیشه مطرح بوده که ساتوشی ناکاموتو چه کسی بود و چرا هویت خود را فاش نکرده یا نکردهاند؟ اما اسم مستعار Satoshi Nakamoto به عنوان شخص یا گروه ابداع کننده بیت کوین میباشد. از سال 2007 کار بر روی کدهای شبکه بیت کوین آغاز شد و بعد از خریداری وبسایت www.Bitcoin.org در سال 2008، مقاله بیت کوین در آن منتشر شد.
اولین پیام ساتوشی در میان عامه مردم، در تاریخ 11 فوریه 2009 بود که در این سایت منتشر شد. وی در این پست، از ایدهاش برای توسعه یک سیستم پرداخت مالی فرد به فرد الکترونیکی با نام Bitcoin صحبت کرد. بعد از این پست، دو پست دیگر بعد از چند روز منتشر شدند و بعد از آن 9 ماه هیچ پستی از اکانت ساتوشی منتشر نشد.
سرانجام آخرین پیام ساتوشی در تاریخ 12 دسامبر 2010 در Bitcointalk منتشر شد که در این پیام از پیشنهادهای خود برای ارتقای بیتکوین رونمایی کرد. از سال 2010، ناکاموتو ترجیح داد که مشارکتی در توسعه بیت کوین نداشته باشد و تمرکزش را روی مسائل دیگر بگذارد و این مسئله را در ایمیلی به یکی از توسعهدهندگان بیت کوین بیان کرد. بعد از آن، تا به امروز هیچ نشانی از ساتوشی دیده نشده است.
در این لینک میتوانید تمام پیامهای ساتوشی را ببینید.
در روز 3 ژانویه سال 2009، با انتشار اولین نسخه نرم افزار بیت کوین 0.1 Version، نخستین بلاک (genesis block) استخراج شد. در آن زمان پاداش استخراج اولین بلاک برابر با ۵۰ واحد BTC بود که همچنان در این کیف پول ذخیره شده و هنوز جابه جا نشده است. در زمان استخراج این بلاک، یک پیام نیز در آن ثبت شد:
The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks
هدف از این پیام، اشاره به یک خبر در روزنامه تایمز بود. در این خبر به تزریق دوباره پول برای تسکین بحران اقتصادی سال 2008 توسط دولت انگلستان پرداخته شده بود. در واقع ساتوشی در این پیام، که برای همیشه در بلاکچین بیت کوین ماندگار شد، سیستم اقتصادی دنیا و ناکارآمدی آن در رفع مشکلات اقتصادی مردم، را به چالش کشید.
قبل از پرداختن به نحوه کارکرد بیت کوین و درک بهتر نحوه کار آن، لازم است ابتدا به صورت ساده و مختصر با مفاهیم زیر آشنا شویم:
ایده رمزنگاری برای بار اول در جنگ جهانی دوم کلید خورد؛ جایی که ارتش آلمان با استفاده از این فناوری، کدهایی را بر روی پیامهای خود گذاشتند و آن را به کدهای رمزنگاری شده تبدیل کردند. در نتیجه این کار، افراد دیگر نمیتوانستند محتوای داخل این پیامها را مشاهده کند، زیرا کلید رمزگشایی این پیامها در اختیار کسی نبود. رمزارز بیتکوین نیز برای تبدیل تراکنشهای خود به کدهای رمزنگاری شده از این تکنولوژی رمزنگاری استفاده کرد. به صورت کلی دو نوع رمزنگاری داریم: رمزنگاری متقارن و رمزنگاری غیر متقارن.
خیلی ساده روش کار به این صورت است که برای رمزنگاری و رمزگشایی محتوای پیام، رمزنگاری متقارن از یک کلید اما در رمزنگاری نامتقارن از دو کلید شامل یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی استفاده میکند.
مطلب زیر میتواند برای درک کلید عمومی و خصوصی به شما کمک کند:
هنگام ایجاد یک کیف پول، دو کلید به شما داده میشود؛ یکی کلید خصوصی و دیگری کلید عمومی. کلید خصوصی مثل رمز کارت و کلید عمومی مانند شماره کارت شما میباشد. پس همانطور که شما رمز کارت خود را در اختیار کسی قرار نمیدهید، نباید کلید خصوصی را نیز به کسی نشان دهید. با دسترسی به رمز کارت، دسترسی به داراییهای شما به راحتی میسر میشود. بنابراین برای دریافت بیتکوین و یا هر رمزارز دیگری، میتوانید از کلید عمومی خود استفاده کنید. همچنین برای ارسال آن رمزارز از کیف پول خود به فردی دیگر، باید تراکنش را با استفاده از کلید خصوصی خود امضا کنید که به این فرآیند، امضای دیجیتال میگویند.
قبل از پرداختن به فرم توزیع شده دفترکلها، باید با خود مفهوم دفتر کل آشنا شویم. در طول تاریخ، دفتر کل همواره در زندگی انسانها وجود داشته و استفاده آن برای ثبت و به روزرسانی و همچنین نگهداری اطلاعات بوده است. در امور مالی نیز، اطلاعاتی مانند حسابها، اعتبار و بدهی در یک دفتر کل ثبت و نوشته میشود که در هر صفحه اطلاعات صفحه قبل نیز وجود دارد.
مشکل عمده این نوع دفتر کل این بود که نسخه اصلی آن در یک مکان و یا توسط یک شخص ثبت، نوشته یا نگهداری میشد که باعث میشد این دفتر کل در معرض خطرات و ریسکهایی مثل دستکاری اطلاعات قرار گیرد. با گذشت زمان، این دفتر کلها از حالت سنتی به صورت دیجیتالی درآمدند و در یک پایگاه داده متمرکز (تحت کنترل سازمانها یا اشخاص) قرار گرفتند.
مثال زیر شاید یکی از ملموس ترین اتفاقاتی باشد که میتواند معایب و ایرادات یک پایگاه داده متمرکز را به راحتی توضیح دهد. شما وقتی که در یک شبکه اجتماعی مانند اینستاگرام ثبت نام میکنید و اطلاعات شخصی، تصاویر و موارد دیگر را در آن بارگذاری میکنید، تمامی اطلاعات شما در یک پایگاه داده که متعلق به شرکت فیس بوک میباشد ذخیره میشود و این شرکت میتواند هر استفادهای از آن بکند؛ مثلا فرض کنید که شما در آینده رئیس جمهور شوید، اطلاعات و عکسهای شخصی شما در اختیار افرادی است که هیچ شناختی از آنها ندارید.
از طرف دیگر، از آنجاییکه تمامی اطلاعات در یک یا چند مکان مخصوص نگهداری میشوند، این امکان وجود دارد که اطلاعات ما مورد دستکاری و یا حتی هک شدن توسط هکرها قرار گیرد.
در این نوع از پایگاه داده، اطلاعات نه در یک یا چند مکان خاص، بلکه به صورت غیر متمرکز در میان افراد مختلف توزیع میشود. در پایگاه داده غیر متمرکز، با استفاده از فناوری دفتر کل توزیع شده یک نسخه کپی شده از تمامی اطلاعات تهیه میشود و این نسخهها در اختیار افرادی قرار میگیرد که کامپیوتر و سخت افزارهایشان را برای ثبت و نگهداری اطلاعات به اشتراک گذاشتهاند. این اطلاعات به صورت مداوم به روز رسانی و آپدیت میشوند. به این افرادی که با استفاده از توان محاسباتی سخت افزارهایشان از شبکه نگهداری میکنند، گره یا نود (Node) میگویند.
بنابراین از آنجایی که اگر گره یا نودی بخواهد در اطلاعات تغییری انجام دهد، باید بر بیش از 50 درصد شبکه تسلط داشته باشد، در یک پایگاه داده غیرمتمرکز، امکان دستکاری و تغییر و یا هک کردن اطلاعات وجود ندارد و امنیت شبکه بسیار بیشتر از پایگاههای داده غیر متمرکز است، زیرا احتمال اجرای این تغییرات نزدیک به صفر است.
شاید برای شما سوال پیش بیاید که ابتدا بلاکچین وجود داشته یا بیتکوین؟
خیلی از افراد فعال در حوزه کامپیوتر و حتی اقتصاد، از بلاکچین به عنوان بزرگترین اختراع بشر بعد از اینترنت اسم میبرند. اما آشنا شدن مردم با این فناوری مهم و جذاب، با ابداع بیتکوین اتفاق افتاد. برای اولین بار، تکنولوژی بلاکچین در وایت پیپر بیت کوین معرفی شد که در آن ساتوشی ناکاموتو فناوری بلاکچین را برای ذخیره تراکنشهای بیت کوین معرفی کرد. بلاکچین از دو کلمه بلوک (block) و زنجیره (chain) تشکیل شده است. تراکنشها در شبکه بیت کوین، در یک پایگاه داده غیر متمرکز قرار داشته و با کمک تکنولوژی دفتر کل توزیع شده به طور مداوم به روزرسانی میشود.
این اطلاعات به چه شکل در پایگاه داده غیر متمرکر ثبت و ذخیره میشود؟
در شبکه بلاکچینی بیت کوین، اطلاعات (در اینجا تراکنش ها) درون یک فضایی به نام بلاک قرار میگیرند. بعد از تکمیل ظرفیت بلاکها، آنها توسط ماینرها بررسی و تایید میشوند، پس از تایید به زنجیره بلوکهایی که از قبل تایید شدهاند ملحق میشوند. اطلاعات در دفتر کل (Ledger) شبکه بیت کوین، که به صورت عمومی میباشد و تمام افراد داخل شبکه به آن دسترسی دارند، ذخیره میشود. در واقع همه تراکنشهای تایید شده در شبکه بیت کوین، در بلاک چین بیت کوین به صورت زنجیرهای ذخیره شده که همین شیوه ذخیره شدن باعث تامین امنیت شبکه میشود. بنابراین اگر کسی بخواهد در یک تراکنش تغییری ایجاد کند، باید زنجیره تراکنشهایی که در شبکه بلاکچین بیت کوین ذخیره شده را تغییر دهد. گرهها یا نودها (Node)، کنترل شبکه را در اختیار دارند.
حالا که مفاهیم اولیه را یاد گرفتیم، با طرح یک مثال ساده ببینیم شبکه بیت کوین چگونه کار میکند:
اگر شما بخواهید یک بیت کوین برای دوستتان ارسال کنید، باید این کار را با اطلاع بقیه اعضای شبکه بیت کوین انجام بدهید. تراکنش شما به دیگران ارسال میشود؛ اگر اطلاعات صحیح باشد، مورد تایید اعضای شبکه قرار میگیرد و سابقه ارسال یک بیت کوین از سمت شما به دوستتان، بر روی شبکه بیت کوین ذخیره میشود. از آنجایی که همه اعضای شبکه یک نسخه از بلاکچین را دارند، امکان سانسور، تقلب و دستکاری تراکنشها وجود ندارد.
اما این تاییدیه چگونه و با چه مکانیزمی انجام میشود؟
ابداع کنندههای بیت کوین برای اجرای مکانیزم اجماع در شبکه، قوانینی را تنظیم کردهاند که به وسیله آن، اعتماد را به کاربران این شبکه منتقل کنند. در واقع، کاربران زمانی حاضر هستند از شبکه بیت کوین استفاده کنند که مطمئن باشند طرف دیگر معامله بیت کوین دارد. اجماع یا Consensus همان قانون لازم در شبکههای بلاکچین میباشد که در آن نودهای شبکه، یک نسخه مشابه از لجر آن شبکه را در اختیار دارند.
تراکنشهای اعتبارسنجی شدهای که روی شبکه ارسال شدهاند، وارد Mempool میشوند؛ جایی که تراکنشهای تاییدنشده باید منتظر بمانند تا تعدادشان به حد نصاب برای قرار گرفتن در یک بلاک برسد و توسط یک ماینر به بلاک اضافه شوند. بعد از رسیدن تعداد تراکنشها به حد نصاب، ظرفیت یک بلاک تکمیل شده و آن بلاک توسط اعضای شبکه تایید شده و به بلاکچین اضافه میشود.
همانطور که گفته شد، از آنجاییکه همه تراکنشها در شبکه بلاکچین ذخیره میشوند و همه شاهد تمام تراکنشها هستند، بنابراین دو مزیت شفافیت و امنیت از مزایای شبکه Bitcoin است.
با توجه به توضیحات، موارد زیر را میتوان از مهمترین مزیتهای رمز ارز بیت کوین دانست:
قاعدتا این سیستم نوپا و جدید نمیتواند عاری از عیب و ایراد باشد. موارد زیر را می توان از معایب بیت کوین در نظر گرفت:
انقلابی که بیت کوین و در ادامه سایر رمز ارزها در دنیا ایجاد کردند، بر کسی پوشیده نیست. پشت اکثر این رمز ارزها، تکنولوژی وجود دارد؛ تکنولوژیهایی که قادر به تحولات بزرگتر نیز خواهند بود. در میان همه این رمز ارزها، بیت به عنوان سردمدار آنها، شیوهای بسیار جدید برای پرداختهای مالی ابداع کرد و دنیا را به سمت بیشتر دیجیتالی شدن سوق داد.
از طرف دیگر، میدانیم که اول بودن در هر حوزهای ارزش خاصی دارد و بیت کوین به عنوان اولین پروژه در حوزه کریپتوکارنسی، اهمیت و جایگاه خاصی دارد. تعداد 21 میلیون عدد بیت کوینی که حداکثر تعدادی است که قابل استخراج میباشد، یک سیگنال به ما میدهد که بیت کوین در آینده به یک دارایی کمیاب تبدیل خواهد شد، چیزی شبیه به طلا! شاید به همین خاطر است که به بیت کوین، طلای دیجیتال نیز میگویند. اگرچه از لحاظ کاربرد، بیت کوین نسبت به پروژههای جدیدتر اشکالاتی دارد، اما انتظار میرود در آینده نیز بخاطر دلایلی که ذکر شد همچنان جایگاه خود را به عنوان پادشاه رمز ارزها حفظ کند. بنابراین به نظر میرسد که سرمایهگذاری بلند مدت روی Bitcoin، میتواند یکی از گزینههای مناسب برای آینده باشد.
در این مقاله سعی شد شما را بیشتر با بیت کوین آشنا کنیم و بخشهای آن به گونهای بیان شد که قابل فهم و ساده باشند. اگر میخواهید به صورت تخصصی تر با بخشهای مختلف این رمز ارز آشنا شوید، کافیست روی لینکهایی که در داخل متن قرار گرفته بزنید و آن مبحث را به صورت کامل مطالعه کنید. با وجود معایب و ایرادهایی که بیتکوین دارد، به نظر میرسد به یکی از داراییهای با ارزش تبدیل شود که مردم تمایل دارند روی آن سرمایه گذاری کنند. جدای از عموم مردم، سازمانها و نهادهای زیادی هم در طول این سالها وارد سرمایه گذاری بیتکوین شدهاند که شاید نوید این را بدهد که بیت کوین راه روشنی در پیش دارد.
به نظر شما آیا بیت کوین آینده خوبی دارد؟ آیا میتواند تغییراتی در سیستمهای مالی و شیوههای پرداخت ایجاد کند؟
آیا مطلب مفید بود ؟
از حمایت شما سپاسگزاریم. خوشحالیم این مطلب برای شما مفید بوده است
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد
شماره موبایل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *