استخراج بیت کوین به زبان ساده

بیت‌کوین یک رمزارز می‌باشد که به دلیل افزایش قیمتی که در دو سال اخیر داشته، محبوبیت زیادی به دست آورده است. بیت‌کوین به عنوان اولین رمزارز، از طریق فرآیندی به نام «ماینینگ یا استخراج» ایجاد می‌شود. در واقع از طریق عملیات استخراج بیت‌کوین است که بیت کوین‌های جدید تولید شده و به گردش در می‌آیند.

استخراج بیت کوین فرآیند ایجاد بیت‌کوین‌های جدید با حل مسائل ریاضی بسیار پیچیده است که تراکنش‌ها را تأیید می‌کند. هنگامی که یک بیت‌کوین با موفقیت استخراج می‌شود، ماینر مقدار بیت‌کوین از پیش تعیین شده را دریافت می‌کند. از آنجایی که قیمت رمزارزها و به‌ ویژه بیت‌کوین در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است، قابل درک است که علاقه به استخراج نیز افزایش یافته باشد. اما برای اکثر مردم، چشم انداز استخراج بیت‌کوین به دلیل ماهیت پیچیده و هزینه‌های بالای آن خوب نیست.

در این مقاله سعی شده اصول اولیه نحوه عملکرد استخراج بیت‌کوین و برخی از خطرات کلیدی که باید از آنها آگاه بود، بیان شود. با مطالعه این مقاله، به صورت خلاصه و مفید با این فرایند آشنا خواهید شد.

آشنایی با بیت‌کوین

بیت‌کوین اولین رمزارز ایجاد شده و یکی از محبوب‌ترین رمز ارزهای دنیای کریپتو می‌باشد. این رمزارز بر روی یک شبکه کامپیوتری غیرمتمرکز یا دفتر کل توزیع شده اجرا می‌شود که تراکنش‌های رمز ارزها را ردیابی می‌کند. پشت بیتکوین، هیج نهاد و سازمان غیرمتمرکزی وجود ندارد و می‌توان گفت که کنترل آن در دست کاربران می‌باشد. هنگامی که رایانه‌های موجود در شبکه، تراکنش‌ها را تأیید و پردازش می‌کنند، بیتکوین‌های جدید ایجاد یا استخراج می‌شوند. این رایانه‌ها که به صورت شبکه‌ای هستند یا همان ماینرها، تراکنش‌ها را در ازاء دریافت بیت‌کوین به عنوان پاداش، پردازش می‌کنند. در واقع این ماینرها هستند که امنیت شبکه را تامین می‌کنند.

بیت کوین توسط بلاکچین، فناوری که قدرت بسیاری از رمزارزها را تامین می‌کند، تامین می‌شود. تراکنش‌های تایید شده با هم یک بلوک را تشکیل می‌دهند و برای ایجاد یک زنجیره به هم می‌پیوندند. استخراج بیت کوین، فرآیند اضافه کردن یک بلوک به زنجیره بلوک‌ها می‌باشد.

برای بیشتر آشنا شدن با پادشاه رمز ارزها، پیشنهاد می‌کنم مقاله همه چیز در مورد بیت کوین را مطالعه کنید.

نحوه استخراج بیت‌کوین

به منظور افزودن موفقیت آمیز یک بلوک، ماینرهای بیت کوین برای حل مسائل ریاضی بسیار پیچیده که نیاز به استفاده از رایانه‌های گران‌قیمت و برق مصرفی زیادی دارد، رقابت می‌کنند. سخت افزار کامپیوتری مورد نیاز برای استخراج به عنوان مدارهای مجتمع خاص یا ASIC شناخته می‌شود و هزینه خرید آن بستگی به نوع و قدرت آن می‌تواند متفاوت باشد. ASIC‌ها مقادیر زیادی برق مصرف می‌کنند که انتقاد گروه‌های زیست محیطی را برانگیخته و باعث شده که سود ماینرها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اگر یک ماینر بتواند با موفقیت یک بلوک را به بلاکچین اضافه کند، 6.25 بیت کوین به عنوان پاداش دریافت می‌کند. این مقدار به صورت  هر 210000 بلوک  یکبار (که تقریباً 4 سال طول می‌کشد) نصف می‌شود، که به آن هاوینگ می‌گویند. هاوینگ بعدی به احتمال زیاد در ماه می‌۲۰۲۴ انجام خواهد شد که این فرایند باعث خواهد شد تا پاداش استخراج هر بلوک نصف شده و به ۳.۱۲۵ عدد بیت کوین کاهش یابد. تا نوامبر 2021، بیت کوین در حدود 66000 دلار معامله شد و 6.25 بیت کوین به ارزش بیش از 400000 دلار رسید. در حال حاضر حدود 19 میلیون بیت کوین استخراج شده که پیش بینی می‌شود این فرآیند استخراج تا سال 2140 ادامه یابد و بعد از این تاریخ دیگر بیت کوینی تولید نخواهد شد.

در طول سال‌هایی که بیت کوین به وجود آمده است، قیمتش بسیار پر نوسان بوده که همین امر باعث می‌شود که استخراج‌کننده‌ها یا همان ماینرها بدانند هر زمان که بیت کوین را دریافت می‌کنند چقدر می‌تواند ارزش داشته باشد.

شاید این سوال ذهن شما را نیز درگیر کرده باشد که آیا می‌توان با استفاده از دستگاه‌های استخراج بیت کوین، رمز ارزهای دیگر را نیز استخراج کرد؟

اکثر دستگاه‌های استخراج از یک الگوریتم رمزنگاری خاص پشتیبانی می‌کنند، الگوریتم استخراج بیت کوین SHA-256 می‌باشد. بنابراین با دستگاه‌های استخراج بیت کوین، فقط می‌توان رمزارزهایی را استخراج کرد که از این الگوریتم استفاده می‌کنند، مانند بیت کوین کش، بیت کوین اس‌وی و چند رمز ارز دیگر.

البته این احتمال وجود دارد که دستگاه‌هایی تولید شوند که از الگوریتم‌های دیگری پشتیبانی کند، ولی ذکر این نکته ضروری است که امکان استخراج چند رمزارز به صورت همزمان با یک دستگاه استخراج وجود ندارد.

آیا استخراج بیت کوین سودآور است؟

به طور خلاصه، بستگی دارد! حتی اگر استخراج‌کنندگان بیت‌کوین موفق باشند، مشخص نیست که تلاش‌های آنها به دلیل هزینه‌های اولیه بالای تجهیزات و هزینه‌های برق مداوم، سودآور باشد. بر اساس گزارش سال 2019 سرویس تحقیقات کنگره، برق یک ASIC می‌تواند به اندازه 500 هزار دستگاه پلی استیشن3 برق مصرف کند. در واقع مصرف برق و تعرفه برق مصرفی دستگاه استخراج مستقیما در میزان سود ماینینگ تأثیرگذار است. بنابراین باید تمامی هزینه‌های مربوط به برق را به دقت برآورد کرد تا از ضررهای احتمالی جلوگیری کرد، بخصوص اگر در مقطع زمانی باشیم که سختی استخراج نیز بالا باشد.

سختی استخراج

سختی استخراج پارامتری در شبکه بیت کوین می‌باشد که باعث می‌شود بلاک‌های بیت کوین تقریباً هر ده دقیقه یکبار ساخته شوند، نه زودتر و نه دیرتر. در واقع هر چه قدرت پردازش ماینرها بیشتر شود، سختی استخراج بیشتر می‌شود و برعکس. افزایش سختی استخراج یعنی نیاز به قدرت پردازش بیشتر و درنتیجه دستگاه‌های استخراج قدرتمندتری می‌باشد. درنتیجه می‌توان گفت اگر قیمت بیت‌کوین پایین و میزان سختی استخراج بالا باشد، سودآوری را کاهش می‌دهد.

استخرهای استخراج

یکی از راه‌های به اشتراک گذاشتن برخی از هزینه‌های بالای ماینینگ، پیوستن به یک استخر استخراج است. استخرها به استخراج‌کنندگان اجازه می‌دهند منابع را به اشتراک بگذارند و قابلیت‌های بیشتری اضافه کنند، اما منابع مشترک به معنای پاداش‌های مشترک است، بنابراین هنگام کار از طریق یک استخر، پرداخت پاداش نیز کمتر است. نوسانات قیمت بیت کوین همچنین تشخیص دقیق میزان کار برای بیت کوین را دشوار می‌کند.

استخر استخراج یک محل مجازی می‌باشد که در آن ماینرها قدرت پردازش خود را با دیگر ماینرها جمع می‌کنند و همه آنها برای استخراج یک بلوک تلاش می‌کنند، که در انتها هر ماینر بر اساس توان پردازشی خود سود می‌برد. استخرهای مشهور زیادی وجود دارند که می‌توانید به آنها ملحق شوید. در تصویر زیر بهترین استخرهای استخراج بیت کوین در سال 2022 نشان داده شده است.

چگونه استخراج بیت کوین را شروع کنم؟

در اینجا مواردی وجود دارد که برای شروع استخراج بیت کوین به آنها نیاز می‌باشد. البته لازم به ذکر است که این تجهیزات برای استخراج تکی (Solo mining) و به صورت گروهی (به اصطلاح فارم یا مزرعه) متفاوت می‌باشد.

دستگاه استخراج مخصوص یا ASIC

در اوایل که بیت کوین به دنیا معرفی شد، استخراج آن با CPU نیز امکان پذیر بود؛ شاید جالب باشد بدانید که در سال‌های ۲۰۱۰ و اوایل ۲۰۱۱، با کامپیوتر شخصی خود می‌توانستید روزانه بیش از پنجاه واحد بیت کوین استخراج کنید! اما امروزه با گسترش شبکه بیتکوین و افزایش قدرت ماینرهای آن، استخراج بیت کوین فقط با دستگاه‌های مخصوص امکان‌پذیر است. البته می‌توان با کامپیوتر هم این کار را انجام داد، اما از لحاظ اقتصادی و زمانی، به صرفه نیست. قیمت و کاربرد این دستگاه‌ها بستگی به برند، قدرت پردازشی و همچنین برقی که مصرف می‌کنند، می‌تواند متفاوت باشد. از طرف دیگر، چون قانون و مقرراتی برای خرید و فروش این دستگاه‌ها در ایران وجود ندارد، قیمتی که فروشندگان این دستگاه‌ها ارائه می‌دهند، اختلاف زیادی دارد.

کیف پول یا Wallet

ماینرها با استخراج. کیف پول یک حساب آنلاین رمزگذاری شده است که به شما امکان ذخیره، انتقال و پذیرش بیت کوین یا سایر رمز ارزها را می‌دهد. شرکت‌هایی مانند Coinbase، Trezor و Exodus، از شرکت‌های ارائه دهنده کیف پول می‌باشند.

اینترنت ثابت و قوی

داشتن اینترنت برای انجام عملیات استخراج ضروری می‌باشد. سرعت و حجم اینترنت استفاده شده چندان مهم نیست، اما قطع نشدن و ثابت بودن آن بسیار مهم است.

برق و تجهیزات برقی

از آنجاییکه دستگاه‌های استخراج برق خیلی زیادی را مصرف می‌کنند، می‌توان گفت که برق، فاکتور اصلی عملیات ماینینگ می‌باشد. در حال حاضر در ایران، استفاده از برق خانگی برای انجام استخراج ممنوع می‌باشد.

نرم افزار ماینینگ

تعدادی ارائه دهنده مختلف نرم افزار ماینینگ وجود دارد که دانلود بسیاری از آنها رایگان بوده و می‌توانند بر روی کامپیوترهای ویندوز و مک اجرا شوند. هنگامی که نرم افزار به سخت افزار لازم متصل شد، می‌توانید بیت کوین را استخراج کنید.

تجهیزات تهویه

با توجه به اینکه دستگاه‌های مخصوص استخراج باید به صورت مداوم کار کنند، به شدت داغ می‌شوند که بهترین راه حل برای این مشکل، استفاده از تجهیزات تهویه می‌باشد.

آیا می‌توان بدون داشتن تجهیزات استخراج، بیت کوین را استخراج کرد؟

این موضوع با استفاده از استخراج ابری (Cloud mining) امکان پذیر می‌باشد. در واقع شرکت‌هایی هستند که قدرت پردازش سخت‌افزارشان را به شما کرایه میدهند که برای استخراج دیگر نیازی به موارد بالا نداشته باشید و فقط با یک کامپیوتر یا گوشی می‌توانید به یک ماینر تبدیل شوید.

اما با توجه به عدم شفافیت در استخراج، سود پایین و کلاهبرداری از طرف این شرکت‌ها، این روش به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود چون در اکثر موارد این شرکت‌ها به فکر کلاهبرداری از کاربران می‌باشند.

ریسک‌های استخراج بیت کوین

با وجود سودده بودن فرآیند استخراج، خالی از ریسک و خطر نیست! از مهمترین ریسک‌های این فرآیند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

نوسان قیمت

قیمت بیت‌کوین از زمان معرفی آن در سال 2009 بسیار متفاوت و پرنوسان بوده است. فقط در سال گذشته، بیت‌کوین در بازه‌ای کمتر از 10000 دلار و نزدیک به 67000 دلار معامله شده است. این نوع نوسانات، تشخیص اینکه آیا پاداش آنها بر هزینه‌های بالای ماینینگ بیشتر است یا خیر، برای ماینرها دشوار می‌کند.

مقررات و قانون گذاری

از آنجاییکه رمزارزهایی مانند بیت‌کوین خارج از کنترل دولت عمل می‌کنند، تعداد بسیار کمی از دولت‌ها از آنها استقبال کرده‌اند و بسیاری از آنها با شک و تردید به آنها نگاه می‌کنند. در واقع همیشه این خطر وجود دارد که دولت‌ها استخراج بیت‌کوین یا رمز ارزها را به طور کلی غیرقانونی کنند. همانطور که چین در اوایل سال جاری با استناد به ریسک‌های مالی و افزایش معاملات سوداگرانه، آن را انجام داد.

جمع‌بندی

در حالی که استخراج بیت کوین جذاب به نظر می‌رسد، واقعیت این است که انجام واقعی سودآوری، دشوار و پرهزینه است. از طرف دیگر نیز نوسانات شدید قیمت بیت کوین عدم اطمینان بیشتری را به معادله می‌افزاید. در این مقاله به این موارد اشاره شد که برای استخراج به دستگاه‌های مخصوص و پرهزینه نیاز است و دیگر نمیتوان با کامپیوترها این کار را انجام داد. علاوه بر هزینه خود دستگاه، هزینه‌های مربوط به دستگاه‌های تهویه، برق، اینترنت نیز در محاسبات اعمال شود که آیا عملیات استخراج برای شما سودآور است یا خیر؟