مفهوم گس (gas) اتریوم یا سوخت شبکه اتریوم

شما اگر بخواهید خدماتی را از موسسات و یا نهاد‌های متمرکز سنتی دریافت نمایید مجبور خواهید بود متناسب با مقدار کار و حجم کاری که آن نهاد متمرکز برای شما انجام می‌دهد به آن نهاد کارمزد پرداخت نمایید. با معرفی صنعت بلاکچین و رواج یافتن پرداخت‌ها توسط بیت کوین، کاربران برای انجام تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین باید کارمزد شبکه را پرداخت نمایند. با پیشرفت تکنولوژی بلاکچین و معرفی بلاکچین اتریوم به دنیای رمز ارزها تحولی بزرگ در کاربرد‌های دنیای بلاکچین صورت گرفت. اتریوم این قابلیت را برای کاربران خود به وجود آورد تا بتوانند برنامه‌های کاربردی خود را تحت قالب قراردادهای هوشمند بر روی شبکه اتریوم پیاده سازی نمایند. در واقع این قابلیت شبکه اتریوم این امکان را برای کاربران فراهم می‌آورد تا بتوانند بسیاری از اپلیکیشن‌هایی که در محیط‌های متمرکز فعالیت می‌کردند را در فضای غیرمتمرکز بلاکچینی راه اندازی نمایند و از مزایای شبکه‌های بلاکچینی بهره مند شوند. همانطور که پیشتر در مثالی از کارمزد‌ها در فضاهای سنتی متمرکز اشاره شد، برای استفاده از شبکه اتریوم به منظور انجام کارهای مختلف شما نیاز به پرداخت کارمزد دارید که این کارمزد با رمز ارز اتریوم (ETH) پرداخت خواهد شد. در این مقاله قصد داریم شما را بیشتر با این هزینه‌ها یا گس شبکه اتریوم بیشتر آشنا کنیم.

سوخت شبکه اتریوم

شبکه اتریوم با توجه به اینکه این قابلیت را برای کاربران خود ایجاد نموده است تا بتوانند قرار دادهای هوشمند را بر روی آن پیاده سازی نمایند از نحوه محاسباتی خاص خود برای تعیین میزان کارمزد‌های شبکه استفاده می‌کند. شما ممکن است بخواهید اتریوم خود را از یک آدرس به آدرس دیگر انتقال دهید و یا بخواهید از قرارداد‌های هوشمند مختلفی که در شبکه اتریوم راه اندازی شده‌اند استفاده کنید، برای این منظور شما مجبور به پرداخت هزینه‌ کارمزد هستید که مقدار آن متناسب با کاری که در شبکه انجام می‌دهید متفاوت هستند. این کارمزدها به عنوان سوخت شبکه اتریوم برای انجام کار شما استفاده می‌شوند؛ همانند اتومبیل که برای رفتن از مکانی به مکان دیگر نیاز به بنزین دارد و مصرف سوخت آن بر حسب میزان مسافت پیموده شده تغییر می‌کند شبکه اتریوم نیز برای انجام تراکنش‌های مختلف نیاز به سوخت دارد که با گس (gas) شبکه اتریوم شناخته می‌شود.

مفهموم گس (gas) اتریوم به زبان ساده

برای انجام کار‌ها و تراکنش‌های مختلفی که در شبکه اتریوم وجود دارد نیاز به پرداخت کارمزد‌های مختلفی است. گس (gas) در واقع واحدی برای اندازه گیری میزان مصرف حجم پردازشی کد‌های دستوری مختلف بر روی شبکه اتریوم است. قرارداد‌های هوشمند بر روی شبکه اتریوم که با ماشین مجازی اتریوم (EVM) تعامل دارند در واقع یک سری کد‌های دستوری هستند و با توجه به اینکه هر کد دستوری میزان حجم پردازشی متفاوتی را دارد بنابراین هر کد دستوری میزان گس مصرفی مخصوص به خود را دارد. همانطور که یک اتومبیل برای طی مسافت به سوخت نیاز دارد تراکنش‌های مختلف بر روی شبکه اتریوم نیز برای اینکه عملیات مربوط به خود را انجام دهند نیاز به گس (gas) دارند. کار‌ها و تراکنش‌های مختلف بر روی شبکه اتریوم گس های مختلفی دارند مثلا عملیات مربوط به جمع کردن دو عدد، 3 گس هزینه دارد و یا ارسال تراکنش، 21000 گس هزینه دارد. بنابراین برای انجام قراردادهای هوشمند که ممکن است از تعداد زیادی از این عملکرد‌ها تشکیل شده باشد نیاز به پرداخت هزینه گس‌های مختلفی است.

قیمت گس (gas price)

سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که با توجه به اینکه گس (gas)، یک واحد برای اندازه گیری میزان و مقدار حجم پردازشی مورد نیاز برای انجام یک عملیات در شبکه اتریوم است، چگونه می‌توان به هزینه کارمزد برای انجام عملیاتی خاص در شبکه اتریوم پی برد؟ برای جواب این سوال در ابتدا باید قیمت گس (gas price) را بدانیم و با ضرب این قیمت در تعداد گس مورد نیاز برای انجام آن تراکنش خاص میزان هزینه مورد نیاز برای انجام آن تراکنش را در شبکه اتریوم محاسبه نماییم. قیمت هر واحد گس را کاربر میتواند انتخاب نماید. لازم به ذکر است که قیمت هر واحد گس بر حسب عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و کاربر می‌تواند قیمت‌های مختلفی برای هر گس انتخاب نماید. البته توجه داشته باشید که برای انجام تراکنش‌ها اگر قیمت گس پایینی را انتخاب نمایید ممکن است تراکنش شما توسط ماینر‌ها تایید نشود. بنابراین در انتخاب قیمت گس تراکنش‌ها باید دقت لازم را داشته باشید.

همانطور که در قسمت قبلی توضیح داده شد تراکنش‌ها بر حسب میزان عملیات پردازشی مورد نیاز خود نیاز به گس‌های تراکنشی مختلفی برای اجرا شدن دارند. هر واحد گس نیز قیمتی دارد که توسط کاربر می‌تواند انتخاب شود. برای قیمت هر واحد گس از واحدی به نام جیوی (Gwei) استفاده می‌شود. هر یک جیوی (Gwei) برابر  با  0.000000001 اتریوم است. بنابراین با دانستن قیمت هر واحد گس که با جیوی (Gwei) بیان می‌شود و ضرب کردن آن در مقدار گس مورد نیاز برای انجام آن تراکنش، هزینه‌ای که به عنوان کارمزد باید پرداخت شود را می‌توان محاسبه نمود.

gas limit چیست؟

شما اگر بخواهید تراکنشی را در شبکه اتریوم انجام دهید باید حداکثر مقدار گسی را که می‌خواهید برای پردازش تراکنش خود پرداخت کنید را مشخص نمایید که به آن gas limit می‌گویند. همانطور که قبلا اشاره شد گس (gas) در واقع واحدی است که تعداد آن نشان دهنده میزان قدرت پردازشی مورد نیاز برای انجام تراکنشی خاص است. به همین دلیل برای انجام تراکنش‌های مختلف تعداد گس‌های متفاوتی مورد نیاز است. با توجه به اینکه اگر مقدار گس اختصاص داده شده برای انجام تراکنشی خاص تمام شود، ماینر‌ها عملیات مربوط به تایید تراکنش‌ها را انجام نمی‌دهند. بنابر این انتخاب حد گس (gas limit) مناسب تراکنش، از اهمیت خاصی برخوردار است. در واقع برای اینکه هزینه کارمزد یک تراکنش را بخواهیم محاسبه نماییم باید gas limit را در قیمت گس (gas price) ضرب نماییم.

فرض کنید بخواهیم یک تراکنش ساده در شبکه اتریوم ایجاد کنیم، قیمت هر واحد اتر را 1.800 دلار در نظر بگیرید. معمولا بیشتر کیف پول‌های اتریوم نظیر متامسک، مقدار گس مورد نیاز برای ایجاد تراکنش را حدس می‌زنند و برای سرعت انجام تراکنش‌ها سه گزینه سریع، متوسط و کند را پیشنهاد می‌کنند و کاربر گزینه مورد نظر خود را انتخاب می‌کند. فرض کنید بخواهیم تراکنش ما تا دقیقه بعد تایید شود و برای انجام این کار کیف پول قیمت گس را 100 Gwei تخمین می‌زند، برای انجام این تراکنش 21.000 گس لازم است که با ضرب این مقدار در قیمت گس عدد 0.0021 ETH بدست می‌آید سپس، با ضرب این عدد در قیمت فرضی اتر مشخص می‌شود که برای انجام این تراکنش 3.70 دلار لازم است. 

آیا بیت کوین هزینه گس دارد؟

شبکه بلاکچینی بیت کوین همانند شبکه اتریوم برای انجام تراکنش‌ها نیاز به پرداخت کارمزد تراکنش‌ها دارد. مثلا اگر شما بخواهید بیت کوین خود را از یک آدرس به آدرس دیگری انتقال دهید لازم است کارمزد این انتقال را به بیت کوین پرداخت نمایید. اما برای بیان کارمزد تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین از واژه گس استفاده نمی‌شود. در واقع به دلیل اینکه شبکه اتریوم با توجه به مکانیزم خاصی که دارد و داشتن این قابلیت که قرار داد‌های هوشمند بر روی ماشین مجازی اتریوم (EVM) می توانند اجرا شوند این واژه گس که به معنای سوخت مورد نیاز برای ماشین مجازی اتریوم است بکار برده می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله شما را با گس یا سوخت شبکه اتریوم آشنا کردیم. برای اینکه شما بتوانید تراکنش‌های مورد نیاز خود را در شبکه اتریوم انجام دهید باید کارمزد‌های شبکه اتریوم را پرداخت نمایید. تراکنش‌های مختلف اتریوم بنابر قدرت پردازشی مورد نیاز برای اجرا شدن نیاز به پرداخت کارمزدهای مختلفی دارند. گس واحدی برای اندازه گیری میزان قدرت محاسباتی مورد نیاز برای هر تراکنش در شبکه اتریوم می‌باشد. مثلا میزان گس مورد نیاز برای انتقال اتریوم با میزان گس مورد نیاز برای انجام تراکنشی خاص در یک قرار داد هوشمند متفاوت است. برای تخمین هزینه کارمزد تراکنش‌ها در شبکه اتریوم کافی است میزان gas limit آن تراکنش را در قیمت گس ضرب نماییم. برای اینکه تراکنش‌های ما توسط ماینر‌ها تایید شوند در انتخاب gas limit باید دقت لازم را داشته باشیم چون اگر gas limit کمی انتخاب نماییم ماینر‌ها برای تایید کردن تراکنش‌های ما انگیزه کافی نخواهند داشت و تراکنش‌های ما انجام نخواهد شد.