تلاش سازمان بین‌المللی پول برای ایجاد یک پلتفرم مخصوص رمز ارزهای ملی (CBDC)

بر اساس گزارشات منتشر شده، صندوق بین‌المللی پول (IMF) در تلاش برای ایجاد یک پلتفرم جهانی است تا بتواند تعامل بیشتری بین رمز ارزهای بانک مرکزی کشورها (CBDC) ایجاد کند. تا کنون کشورهای مختلفی رمز ارز ملی خود را راه‌اندازی کرده‌اند و نیاز است تا برای تعامل بهتر آن‌ها یک بستر یکپارچه ایجاد شود. راه‌اندازی پلتفرم مخصوص CBDCها توسط صندوق بین‌المللی پول می‌تواند روابط این رمز ارزها با یکدیگر را تسهیل کند. همچنین کشورهایی که تا کنون در این زمینه اقدامی نکرده‌اند نیز با این اقدام آژانس IMF، نسبت به آغاز تحقیقات و فعالیت‌های مرتبط با راه‌اندازی رمز ارز ملی تشویق خواهند شد.

آماده سازی برای ایجاد یک پلتفرم جهانی از رمز ارزهای ملی

بر اساس گفته‌های کریستالینا جورجیوا، مدیر عامل صندوق بین‌المللی پول، این نهاد در تلاش است تا تراکنش‌های CBDCها بین کشورهای مختلف را هر چه سریع‌تر در پلتفرم خود پشتیبانی و اجرایی کند. او در کنفرانسی که در مراکش برگزار شد عنوان کرد نباید CBDCها به صورت جداگانه و پراکنده عمل کنند و برای داشتن تراکنش‌های کارآمدتر و عادلانه‌تر، پلتفرمی مورد نیاز است تا بتواند نهادهای مالی کشورها را به هم متصل کند و همکاری بانک‌های مرکزی را افزایش دهد.

CBDC، یک رمز ارز بومی است که توسط بانک مرکزی کشورهای مختلف صادر می‌شود و ارزشی معادل با ارز فیات آن کشور دارد. این دارایی‌ها ممکن است که پشتوانه‌ای مانند طلا و یا ارزهای فیات داشته باشند و یا دارایی‌های بانک مرکزی به عنوان پشتوانه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته شود. به اعتقاد مدیر صندوق IMF، اگر یک CBDC پشتوانه‌هایی که ذکر شد را دارا نباشد، در عمل یک دارایی بی هویت و سوداگرانه خواهد بود.

از برخی از مزایایی که برای رمز ارزهای ملی نام برده می‌شود می‌توان به افزایش درآمد مالیاتی کشورها و همچنین کاهش هزینه‌های پرداخت اشاره کرد. هزینه حواله‌های ارزی که در حال حاضر بین کشورهای مختلف به صورت سالانه صادر می‌شود حدود 44 میلیارد دلار برآورد شده است که با راه‌اندازی سیستم CBDCها می‌تواند تا اندازه زیادی کاهش پیدا کند.

خانم جورجیوا معتقد است که اگر کشورها از CBDCها تنها برای مصارف داخلی استفاده کنند، پتانسیل‌های این تکنولوژی تا اندازه قابل توجهی نادیده گرفته خواهد شد. او در ادامه خاطر نشان کرد که در حال حاضر 114 کشور مشغول بررسی ظرفیت CBDCها هستند و 10 کشور نیز مراحل پایانی استفاده از رمز ارز ملی خود را طی می‌کنند. البته بسیاری از این کشورها در فازهای اولیه اجرای این طرح هستند و در کشورهای مطرحی مانند کانادا و یا آمریکا هنوز پرسش‌های زیادی درباره ارزشمندی و مقرون‌به‌صرفه بودن توسعه این تکنولوژی وجود دارد.

مقابله با ارزهای دیجیتال خصوصی

ارزهای دیجیتال کلاسیک مانند بیت کوین در حال حاضر به عنوان یک ابزار شناخته شده برای انجام تراکنش‌های مقرون به صرفه بین‌المللی شناخته می‌شوند. کشور السالوادور در سال 2021 بیت کوین را به عنوان یک ارز قانونی در کشور خود پذیرفت و با توسعه کیف پول مخصوص خود (Chivo) توانست طرح حمایتی خوبی را با تمرکز بر مزیت‌های بیت کوین در کشورش اجرا کند.

البته صندوق بین‌المللی پول هرگز طرف‌دار پذیرش بیت کوین توسط السالوادور نبود و همیشه به این کشور درباره مخاطرات این کار هشدار داده است. صندوق IMF معتقد است که پذیرش بیت کوین در السالوادور باعث می‌شود تا ثبات اقتصادی این کشور از بین برود و هرج‌ومرج مالی در آن ایجاد شود. با این حال نایب بوکله، رئیس جمهور السالوادور توصیه‌های این صندوق را نادیده می‌گیرد و به طرح‌های خود در زمینه استخراج و افزایش قابلیت‌های کیف پول دیجیتال Chivo همچنان ادامه داده است.

علاوه بر این بررسی‌های ویژه‌ای روی استیبل کوین‌های خصوصی مانند تتر (USDT) و استیبل کوین شرکت Circle (USDC) صورت گرفته است. به عقیده آژانس بین‌المللی پول، خطرات قابل توجهی در مورد ذخایر پشتیبان این رمز ارزها وجود دارد و همیشه این ریسک وجود دارد که ارزش آن‌ها برابری خود با دلار را از دست بدهد. صندوق IMF در اوایل سال 2023 طرحی را پیشنهاد داده بود که صادر کنندگان استیبل کوین‌ها را بتوان مانند بانک‌ها مدیریت و قانون گذاری کرد. البته تا کنون این طرح به مرحله اجرا نرسیده و مشخص نیست تعامل ناشران استیبل کوین‌ها با این صندوق در آینده چه سمت و سویی به خود پیدا خواهد کرد.

کشورهای مختلف در سال‌های گذشته رفتار و نگرش متفاوتی در زمینه رمز ارزهای بانک مرکزی از خود نشان داده‌اند. بسیاری از دولت‌های سلطه طلب مانند آمریکا معتقدند این تکنولوژی باعث می‌شود تا کشورهایی که تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند بتوانند به سادگی تجارت‌های بین‌المللی خود را انجام دهند. از طرفی کشورهای در حال توسعه که نیاز به راه‌اندازی سیستم حواله ارزی بین بانکی با استفاده از تکنولوژی CBDCها برایشان از بین می‌رود، در تلاش هستند تا تراکنش‌های فرامرزی خود را به این سمت و سو هدایت کنند و هزینه‌های تجاری خود را کاهش دهند. اجرای پلتفرم مخصوص رمز ارزهای ملی توسط صندوق بین‌المللی پول روند پذیرش CBDCها توسط کشورها را تسهیل خواهد کرد و حال باید دید در آینده رمز ارزهای بانک مرکزی می‌توانند جایگاه خود را در دنیای تجارت بین‌المللی پیدا کنند یا هنوز هم به صورت محدود و تنها توسط چند کشور خاص مورد استفاده قرار خواهند گرفت.