بررسی وضعیت ارزهای دیجیتال در افغانستان

پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در سال گذشته، این کشور با تغییرات اساسی مواجه شد و بسیاری از فعالیت‌ها در افغانستان توسط مقامات طالبان با محدودیت‌هایی مواجه شد. بازار کریپتو در افغانستان عمر زیادی نداشت و اکنون با روی کار آمدن طالبان، احتمالاً دیگر فرصتی برای رشد پیدا نخواهد کرد. اما اساساً چرا کشوری که دچار شدیدترین تحریم‌ها توسط آمریکا قرار گرفته است و می‌تواند از ارزهای دیجیتال استفاده‌های زیادی برای دور زدن تحریم‌ها ببرد (مانند کاری که ایران انجام می‌دهد) باید این صنعت را ممنوع کند؟ در ادامه این مقاله به بررسی وضعیت کریپتو در افغانستان خواهیم پرداخت.

شناخت طالبان از کریپتو

به گفته بسیاری از افراد فعال در این حوزه و کارشناسان مسائل افغانستان، طالبان یک گروه نظامی است که بیشتر درگیر عملیات‌های مسلحانه در مناطق روستایی و کوهستانی بوده است و به همین علت، اکثر افراد این گروه حتی با بانک‌ها و سیستم‌های مالی سنتی هم آشنایی لازم را ندارند و تا کنون از بسیاری از سرویس‌های بانکی آنلاین استفاده نکرده‌اند. به همین دلیل، طالبان اصلاً توانایی درک ارزهای دیجیتال و صنعت کریپتو را ندارد و نمی‌تواند منافعی که ممکن است رشد این صنعت برای افغانستان به همراه داشته باشد را بسنجد. از همین رو، با محدود کردن این صنعت به نوعی فرصت فکر کردن در این موضوع را هم از مردم این کشور دریغ کرده است.

قوانین کریپتویی در افغانستان

به گفته سید شاه سعادت، رئیس پلیس افغانستان در بخش مبارزه با جرایم مالی، بانک مرکزی این کشور تجارت ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرده است، چون به اعتقاد آن‌ها، فعالیت‌های رمز ارزی باعث کلاهبرداری می‌شوند! سعادت گفت که همه صاحبان مشاغل رمز ارزی محلی بازداشت شدند و شرکت‌های آن‌ها هم تعطیل شده است. با اعلام قوانین کریپتویی در این کشور چند شرکت فعال در حوزه ارزهای دیجیتال و ماینینگ این کشور را ترک کردند و مراکز خود را در افغانستان تعطیل کردند. در ماه ژوئن، بانک مرکزی دولت طالبان، تجارت آنلاین ارزهای خارجی را ممنوع اعلام کرد. در ماه فوریه هم این گروه مسلح اعلام کرده بود که در مورد اینکه آیا توکن‌های دیجیتالی می‌توانند طبق آداب مالی اسلامی مجاز باشند یا خیر، بررسی‌های لازم را صورت خواهد داد.

عقیده فعالان دینی افغانستان در مورد ارزهای دیجیتال

کارشناسان مذهبی طالبان اعلام کردند که استفاده از رمز ارزها مانند قمار و شرط بندی است و حکم فعل حرام را در مورد آن صادر کردند. این در حالی است که سایر دولت‌های مسلمان موضع دوستانه‌تری در مورد ارزهای دیجیتال اتخاذ کرده‌اند. به عنوان مثال، در منطقه آزاد دبی در امارات متحده عربی، اجازه ترید ارزهای دیجیتال را صادر شده است، بحرین از سال 2019 دارایی‌های دیجیتال را پذیرفته است و ایران هم اخیراً رسماً اعلام کرد که از رمز ازها برای واردات خود استفاده خواهد کرد.

برخورد جدی طالبان با فعالان حوزه رمزارز

بسیاری از افغان‌ها در سال‌های اخیر شروع به یادگیری در مورد ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین کرده بودند تا از حداقل امکاناتی که این سرویس‌ها برایشان فراهم می‌کنند، استفاده کنند و بتوانند وجوهی را از خارج از کشور دریافت کنند. از آنجایی که خدمات پرداخت الکترونیکی مانند PayPal و Venmo هرگز در این کشور در دسترس نبوده است، افغان‌ها فرصت‌های زیادی را در دنیای تجارت آنلاین از دست داده‌اند.

با قدرت گرفتن طالبان کمک های خارجی و پرداخت‌های بین‌المللی با استفاده از سیستم بانکی این کشور متوقف شد و بسیاری از سازمان‌ها و خدمات بین‌المللی غیردولتی از جمله خدمات پرداخت مانند Western Union و Swift فعالیت خود را در این کشور متوقف کردند. از این رو انتقال وجوه به طور مستقیم به کیف پول بیت کوین اشخاص به عنوان یک راه حل برای جا به جایی پول به این کشور مورد استفاده قرار گرفت. با این حال، با گذشت یک سال، مقامات طالبان اکنون در حال سرکوب شدید صنعت ارزهای دیجیتال هستند و بنا بر گزارش‌ها، حداقل 16 صرافی ارزهای دیجیتال در استان هرات تعطیل شده است. اخیراً هم 13 نفر توسط پلیس افغانستان به جرم تجارت ارزهای دیجیتال دستگیر شدند!

جمع بندی

صنعت کریپتو یک صنعت نوظهور در تمامی کشورهای دنیا است و در بسیاری از مناطق هنوز قوانین مشخصی برای آن وجود ندارد. اما نحوه برخورد دولت‌ها با این صنعت بسیار متفاوت بوده است. عده‌ای در تلاش هستند تا خود را به نوعی پرچمدار صنعت ارزهای دیجیتال در دنیا معرفی کنند و از تمامی امکاناتی که این صنعت می‌تواند برایشان فراهم کند استفاده کنند. عده‌ای دیگر اما سعی می‌کنند نهایت تلاششان را به کار بگیرند تا از رشد این صنعت جلوگیری کنند. در مورد افغانستان، همانطور که بررسی شد، نحوه برخورد با بازار ارز دیجیتال در افغانستان از روی ناآگاهی صورت می‌گیرد و اگر دولتی در افغانستان حاکم بود که بررسی‌های علمی بیشتری در این حوزه انجام می‌داد، مطمئناً با بازار رمز ارزها که این حجم از امکانات را می‌تواند در اختیار کشوری مانند افغانستان قرار دهد، چنین برخوردی را صورت نمی‌داد.